W wychowaniu kierując się konkretnym stylem zauważalne są różne sposoby oddziaływania w relacji rodzic - dziecko, różna siła oddziaływań, a nawet inny cel finalny.
1. STYL AUTOKRATYCZNY:
Wychowanie równa się tutaj z ogromną ilością wymagań
rodziców. Co więcej nie uznaje się gorszego dnia dziecka, czy jego słabości.
Wychowanek nie może się sprzeciwiać, a pomyłki i różnego rodzaju błędy są
nieakceptowane. W takiej sytuacji stosowane są kary. Brak tutaj rozmów o
uczuciach, emocjach, czy nawet małych bądź dużych problemach. Nie okazuje się
tutaj ciepła, miłości rodzicielskiej, wsparcia, troski, zainteresowania… Te
kilka zdań charakteryzuje styl autokratyczny jako wychowanie z widocznym
dystansem w relacji rodzic – dziecko. Rodziciele bardziej niż wychowują to
manipulują dzieckiem by uzyskać cele które sami postawili.
Dziecko w takiej rodzinie musi wykonywać polecone mu
zadania, a indywidualne zdolności, potrzeby czy zainteresowania nie są brane
pod uwagę w dziennym planie dnia.
Jak się pewnie domyślacie, nie jest to zbyt dobre dla
wychowanka. Dlaczego?
Z jednej strony, dziecko może zacząć zachowywać się ulegle,
w wyniku czego jego poczucie wartości będzie niskie, a nawet znikome. Widoczny
jest stres, napięcie, co źle wpływa na rozwój nieletniego.
U takiego wychowanka wykształca się egoizm, równorzędnie z
niepewnością. Takie dziecko nie wie co lubi, a czego nie, co jest jego pasją…
Nie wie kim właściwie jest. Czuje się jak pionek w rękach rodziców, więc budzi
się strach przed przyszłością. Skoro wszystko mówią i dyktują mu rodzice, to
jak poradzi sobie sam?
Z drugiej zaś strony, poza długą uległością, młody człowiek
może zbuntować się przeciwko rodzicom, a nawet wszystkiemu wokół. Nie musi mieć
on żadnego powodu, byle się zbuntować i zrobić na złość. Nie chce się on
podporządkować żadnym zasadom, normom społecznym, co staje się niebezpieczne
dla społeczeństwa. Wychowanie autokratyczne bowiem jest jednym z powodów
zwiększenia ryzykownych zachowań oraz nadużywania środków psychoaktywnych czy
innych używek.
2. STYL LIBERALNY:
To wychowanie jest odwrócone o 180 stopni od stylu
autokratycznego. W miejsce rozkazów i kontroli wchodzi duża swoboda. Rodzice
nie stawiają granic, a jeśli już to nie przestrzegają ich zbyt surowo. Widoczna
jest tutaj pobłażliwość i uległość ale już rodzica względem dziecka. Na
szczycie uczuć jest akceptacja wszystkiego co związane z nim, bez względu czy
to dobre czy złe zachowania… Spełniane są wszelkie zachcianki i życzenia młodego
człowieka. Zauważyć można nawet dominację dziecka w rodzinie. Niestety te
wszystkie cechy wiążą się z niebyt dużym zainteresowaniem rodziców.
Styl ten niesie wiele negatywnych
konsekwencji.
Przede wszystkim takie wychowanie budzi brak poczucia
bezpieczeństwa, a nawet nieprzystosowania gdyż żadne zasady czy normy nie
zostały mu przekazane, bądź nie były kontrolowane. Nie czuł stałości w domu
rodzinnym więc jego emocje czy uczucia również mogą być zmienne. Co więcej
odczuwa brak szacunku do siebie i do innych, ponieważ jemu wcześniej go nie
okazano, ani nie uczono tego robić.
Dzieci wychowywane stylem liberalnym maja problemy w nauce,
często wagarują, gdyż nie są kontrolowane, i tak naprawdę mogą robić co chcą.
Nie czują motywacji, w wyniku czego staja się również niesystematyczne. Dzieci
uczą się manipulować dorosłymi, aby uzyskać to czego w danym momencie pragną.
Młody człowiek prawdę mówiąc pozbawiony jest samemu sobie,
więc zwiększa to ryzyko zażywania środków psychoaktywnych, innych używek, a
nawet agresywnych, niebezpiecznych i ryzykownych zachowań, byle by zwrócić na
siebie uwagę.
Konsekwencją stylu liberalnego jest to iż jednostki mają
zbyt duże poczucie wartości, stają się egoistyczne, niezdyscyplinowane, niezdolne
do jakiegokolwiek wysiłku.
3. STYL DEMOKRATYCZNY:
Jest to najlepszy styl jeśli o chodzi odpowiednie wychowanie
dziecka. Demokracja oznacza rządy gdzie każdy głos jest ważny, a podjęcie
decyzji wynika z większość głosów. Podobnie jest i w wychowaniu. Dziecko jest
widoczne, jego zachowanie nie jest pobłażane przez rodziców. Jest częścią
rodziny, bierze udział w rozmowach, dyskusjach a nawet omówieniu problemów i
poważnych spraw dotyczących rodziny. Nie jest traktowane jako gorsze, lecz na
równi z pozostałymi członkami. Jak każdy posiada obowiązki, które akceptując
wykonuje. Czynności nie są rozkazem, lecz wspólnie przedyskutowane. Widoczna
jest wyrozumiałość dla młodego osobnika rodziny, akceptowane są jego
zainteresowania, a przede wszystkim rodzice rozumieją że dziecko ma własne
słabości. Obie strony poszukują dobrej drogi dla dziecka, nie jest mu nic
narzucane, jednak rodzice dają wiele rad, i podpowiadają jak może coś wykonać. Przy
popełnieniu błędów nie są stosowane surowe kary, jednak młoda osoba ponosi
konsekwencje. Tłumaczone są złe zachowania metodami perswazji i argumentacji,
więc dziecko uczy się norm społecznych. Jeśli mowa o karach to trzeba wspomnieć
o pochwałach i zachętach, stosowane są one w sposób opisowy. Co najważniejsze
jednak, widoczna jest tutaj miłość, wsparcie, troska, wzajemna życzliwość i
szacunek. Co więcej istnieje zaufanie które jest bardzo ważne we wszelkich
relacjach.
Większość konsekwencji jest pozytywna w tym wychowaniu.
Przede wszystkim dziecko wie kim jest, czego pragnie, co
lubi i co jest jego zainteresowaniem, ile jest wart – czego nie było przy stylu
autokratycznym, gdyż dziecko było tłamszone przez rodziców, ani przy liberalnym
gdyż dziecko nie miało motywacji do pracy nad sobą, i zbyt dużo swobody.
Dziecko potrafi rozmawiać z innymi w odpowiedni sposób,
okazując szacunek, oraz potrafi rozwiązywać konflikty na poziomie kompromisu. Dziecko
godzi się z porażkami, rozumie że nie jest w stanie osiągnąć wszystkiego.
Młode osoby mają
poczucie bezpieczeństwa odnośnie stałości i jasności zasad panujących w
rodzinie. Dzięki temu wszystkiemu dzieci są przystosowane społecznie, w
większości nie stwarzając żadnego zagrożenia.
Ważne jest aby pamiętać że w domu rodzinnym ciężko zauważyć
jeden konkretny styl wychowania. Zazwyczaj istnieje mieszanka co najmniej 2
stylów, w zależności od różnych zachowań czy sytuacji. Jednak zawsze jest ten
dominujący, i to rodzic ma wpływ na jego wybór.
Czy według was również styl demokratyczny jest najlepszy w wychowaniu? Jeśli tak, to dlaczego? Jeśli nie, to który jest lepszy i dlaczego?
Jeśli dotrwałeś do końca tekstu, zostaw odpowiedź w komentarzu! 😃😄👍
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz