3 STYLE WYCHOWANIA

Mówiąc o stylach wychowania, wyróżnia się 3 podstawowe, które zmieniały się z biegiem czasu, a dziś każdy z nich, a raczej ich mieszanka jest widoczna we wszystkich rodzinach.
W wychowaniu kierując się konkretnym stylem zauważalne są różne sposoby oddziaływania w relacji rodzic - dziecko, różna siła oddziaływań, a nawet inny cel finalny.

1. STYL AUTOKRATYCZNY:

Wychowanie równa się tutaj z ogromną ilością wymagań rodziców. Co więcej nie uznaje się gorszego dnia dziecka, czy jego słabości. Wychowanek nie może się sprzeciwiać, a pomyłki i różnego rodzaju błędy są nieakceptowane. W takiej sytuacji stosowane są kary. Brak tutaj rozmów o uczuciach, emocjach, czy nawet małych bądź dużych problemach. Nie okazuje się tutaj ciepła, miłości rodzicielskiej, wsparcia, troski, zainteresowania… Te kilka zdań charakteryzuje styl autokratyczny jako wychowanie z widocznym dystansem w relacji rodzic – dziecko. Rodziciele bardziej niż wychowują to manipulują dzieckiem by uzyskać cele które sami postawili.

Dziecko w takiej rodzinie musi wykonywać polecone mu zadania, a indywidualne zdolności, potrzeby czy zainteresowania nie są brane pod uwagę w dziennym planie dnia.

Jak się pewnie domyślacie, nie jest to zbyt dobre dla wychowanka. Dlaczego?

Z jednej strony, dziecko może zacząć zachowywać się ulegle, w wyniku czego jego poczucie wartości będzie niskie, a nawet znikome. Widoczny jest stres, napięcie, co źle wpływa na rozwój nieletniego.

U takiego wychowanka wykształca się egoizm, równorzędnie z niepewnością. Takie dziecko nie wie co lubi, a czego nie, co jest jego pasją… Nie wie kim właściwie jest. Czuje się jak pionek w rękach rodziców, więc budzi się strach przed przyszłością. Skoro wszystko mówią i dyktują mu rodzice, to jak poradzi sobie sam?

Z drugiej zaś strony, poza długą uległością, młody człowiek może zbuntować się przeciwko rodzicom, a nawet wszystkiemu wokół. Nie musi mieć on żadnego powodu, byle się zbuntować i zrobić na złość. Nie chce się on podporządkować żadnym zasadom, normom społecznym, co staje się niebezpieczne dla społeczeństwa. Wychowanie autokratyczne bowiem jest jednym z powodów zwiększenia ryzykownych zachowań oraz nadużywania środków psychoaktywnych czy innych używek.    

2. STYL LIBERALNY:

To wychowanie jest odwrócone o 180 stopni od stylu autokratycznego. W miejsce rozkazów i kontroli wchodzi duża swoboda. Rodzice nie stawiają granic, a jeśli już to nie przestrzegają ich zbyt surowo. Widoczna jest tutaj pobłażliwość i uległość ale już rodzica względem dziecka. Na szczycie uczuć jest akceptacja wszystkiego co związane z nim, bez względu czy to dobre czy złe zachowania… Spełniane są wszelkie zachcianki i życzenia młodego człowieka. Zauważyć można nawet dominację dziecka w rodzinie. Niestety te wszystkie cechy wiążą się z niebyt dużym zainteresowaniem rodziców.

Styl ten niesie wiele negatywnych konsekwencji.

Przede wszystkim takie wychowanie budzi brak poczucia bezpieczeństwa, a nawet nieprzystosowania gdyż żadne zasady czy normy nie zostały mu przekazane, bądź nie były kontrolowane. Nie czuł stałości w domu rodzinnym więc jego emocje czy uczucia również mogą być zmienne. Co więcej odczuwa brak szacunku do siebie i do innych, ponieważ jemu wcześniej go nie okazano, ani nie uczono tego robić.

Dzieci wychowywane stylem liberalnym maja problemy w nauce, często wagarują, gdyż nie są kontrolowane, i tak naprawdę mogą robić co chcą. Nie czują motywacji, w wyniku czego staja się również niesystematyczne. Dzieci uczą się manipulować dorosłymi, aby uzyskać to czego w danym momencie pragną.

Młody człowiek prawdę mówiąc pozbawiony jest samemu sobie, więc zwiększa to ryzyko zażywania środków psychoaktywnych, innych używek, a nawet agresywnych, niebezpiecznych i ryzykownych zachowań, byle by zwrócić na siebie uwagę.

Konsekwencją stylu liberalnego jest to iż jednostki mają zbyt duże poczucie wartości, stają się egoistyczne, niezdyscyplinowane, niezdolne do jakiegokolwiek wysiłku.

3. STYL DEMOKRATYCZNY:

Jest to najlepszy styl jeśli o chodzi odpowiednie wychowanie dziecka. Demokracja oznacza rządy gdzie każdy głos jest ważny, a podjęcie decyzji wynika z większość głosów. Podobnie jest i w wychowaniu. Dziecko jest widoczne, jego zachowanie nie jest pobłażane przez rodziców. Jest częścią rodziny, bierze udział w rozmowach, dyskusjach a nawet omówieniu problemów i poważnych spraw dotyczących rodziny. Nie jest traktowane jako gorsze, lecz na równi z pozostałymi członkami. Jak każdy posiada obowiązki, które akceptując wykonuje. Czynności nie są rozkazem, lecz wspólnie przedyskutowane. Widoczna jest wyrozumiałość dla młodego osobnika rodziny, akceptowane są jego zainteresowania, a przede wszystkim rodzice rozumieją że dziecko ma własne słabości. Obie strony poszukują dobrej drogi dla dziecka, nie jest mu nic narzucane, jednak rodzice dają wiele rad, i podpowiadają jak może coś wykonać. Przy popełnieniu błędów nie są stosowane surowe kary, jednak młoda osoba ponosi konsekwencje. Tłumaczone są złe zachowania metodami perswazji i argumentacji, więc dziecko uczy się norm społecznych. Jeśli mowa o karach to trzeba wspomnieć o pochwałach i zachętach, stosowane są one w sposób opisowy. Co najważniejsze jednak, widoczna jest tutaj miłość, wsparcie, troska, wzajemna życzliwość i szacunek. Co więcej istnieje zaufanie które jest bardzo ważne we wszelkich relacjach.

Większość konsekwencji jest pozytywna w tym wychowaniu.

Przede wszystkim dziecko wie kim jest, czego pragnie, co lubi i co jest jego zainteresowaniem, ile jest wart – czego nie było przy stylu autokratycznym, gdyż dziecko było tłamszone przez rodziców, ani przy liberalnym gdyż dziecko nie miało motywacji do pracy nad sobą, i zbyt dużo swobody.

Dziecko potrafi rozmawiać z innymi w odpowiedni sposób, okazując szacunek, oraz potrafi rozwiązywać konflikty na poziomie kompromisu. Dziecko godzi się z porażkami, rozumie że nie jest w stanie osiągnąć wszystkiego.

 Młode osoby mają poczucie bezpieczeństwa odnośnie stałości i jasności zasad panujących w rodzinie. Dzięki temu wszystkiemu dzieci są przystosowane społecznie, w większości nie stwarzając żadnego zagrożenia. 

Ważne jest aby pamiętać że w domu rodzinnym ciężko zauważyć jeden konkretny styl wychowania. Zazwyczaj istnieje mieszanka co najmniej 2 stylów, w zależności od różnych zachowań czy sytuacji. Jednak zawsze jest ten dominujący, i to rodzic ma wpływ na jego wybór. 

Czy według was również styl demokratyczny jest najlepszy w wychowaniu? Jeśli tak, to dlaczego? Jeśli nie, to który jest lepszy i dlaczego?

Jeśli dotrwałeś do końca tekstu, zostaw odpowiedź w komentarzu! 😃😄👍

Czym jest wychowanie?

CZYM JEST WYCHOWANIE?

„To świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków ( zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.”

Cechy wychowania:

1       Długotrwałość – wychowanie nie trwa przez moment lecz całe życie, od urodzenia aż do śmierci.

2       Relatywność – nie jest możliwe tutaj by przewidzieć wszystkie skutki działań wychowawczych.

3       Interakcyjność – wychowanie ma charakter społeczny, konieczne są interakcje międzyludzkie. Nie jest możliwe wychowywać na odległość, bez jakiegokolwiek kontaktu.

4       Intencjonalność – intencja, czyli w każdym świadomym działaniu wychowawczym jest określony cel, do którego się zmierza.

5       Złożoność – na wychowanie wpływają uwarunkowania zewnętrzne (środowisko, kształcenie, dotychczasowe wychowanie) oraz wewnętrzne ( osobiste przeżycia, doświadczenia, cechy wrodzone).

W wychowaniu widoczne jest działanie wielokierunkowe. Co to oznacza?

Większości wydaje się ze to tylko rodzice wychowują dzieci. Nic bardziej mylnego. Każda osoba oddziaływająca na innego człowieka wychowuje go. Najprościej mówiąc Mama wychowuje synka, córka - tatę, babcia - dziadka, siostra - brata itd…

Warto wspomnieć również o podmiotowości jednostki w wychowaniu.  Oznacza to, że wychowanek  samodzielnie dokonuje wyborów oraz decyzji i ponosi konsekwencje za własne działania. Niezbędne są tutaj takie cechy jak szacunek, poszanowanie godności i tolerancja. Wychowanek nie tylko biernie, ale również aktywnie bierze udział w procesie wychowania.

Głównym celem jest dążenie do ideału wychowania, który jest niemożliwy do osiągnięcia. Jest on finalnym etapem dążeń wychowawczych.

Cele wychowania to inaczej standardy które wskazują na pożądane społecznie i moralnie cechy osobowości i zachowania wychowanka.

- kreatywne – dotyczą nowych zainteresowań, przekonań itp.

- korekcyjne – dotyczą zmiany czegoś, np. postawy względem złego zachowania.

- optymalizujące – dążą do zwiększenia czegoś, np. zaangażowania.

- minimalizujące – dążą do zmniejszenia czegoś, np. agresji.

- ostateczne – te do których finalnie dążymy np. wcześniej wspomniany ideał wychowania.

- etapowe – powstają na drodze do realizacji konkretnego celu.

Charakterystyczne są 3 style wychowania : autokratyczne, demokratyczne i liberalne.

Porównane zostaną w następnym poście.

Co to jest pedagogika ?

1. Co to w ogóle jest pedagogika?

2. Czym jest pedagogika jako nauka?

1. Jak podaje podręcznik Kwiecińskiego i Śliwerskiego ( Pedagogika 1, podręcznik akademicki ) „(…) to warunki, procesy oraz działania wspierające rozwój jednostki ku pełnym jej możliwościom oraz sprzyjające osiąganiu przez nią postawy życzliwości wobec innych i kompetencji do aktywności na rzecz dobra własnego i wspólnego we wszystkich strefach życia społecznego.”

Spokojnie, można to łatwiej wyjaśnić. :) 

Najprościej mówiąc to nauka o wychowaniu.

Zajmuje się ona nie tylko rozwojem człowieka czy kształtowaniem jego stosunku wobec świata i innych ludzi, ale również przekazywaniem wiedzy, przekonań na różnych etapach życia oraz przede wszystkim podstawowych wartości. 

Pedagogika należy do nauk  humanistycznych i społecznych.

2. Pedagogika spełnia kryteria które identyfikują ją jako naukę i nadają rację istnienia. Posiada własny przedmiot badań, metody, system pojęciowy, własne teorie. 

- Przedmiotem badań jest praktyka edukacyjna. 

Składa się na nią wiele zjawisk: relacje międzyludzkie w instytucjach edukacyjnych, instytucje te same w sobie, zmiany zachodzące w człowieku podczas procesu kształcenia. Edukacja istniała przed powstaniem pedagogiki jako nauki, zatem jej celem jest więc opisywanie praktyki, nazywanie jej, rozpoznawanie, poddawanie analizie itd. 

Pedagogika naukowa obserwuje wszelkie zjawiska, i pokazuje dlaczego praktycy osiągają zamierzone cele i rezultaty. 

- Metody badań - zbieranie danych o praktyce edukacyjnej.

Wyróżniamy tutaj metody ilościowe i jakościowe (to będzie opisywane w jednym z następnych postów, gdyż metodologia jest osobnym przedmiotem dla studentów)

- System pojęć - wpływa on na dojrzałość danej dyscypliny jako nauki. 

Jak jest jednak tworzony? 

Desygnaty pojęć (wytłumaczone poniżej) znajdują się w rzeczywistości edukacyjnej, pedagodzy definiują je na podstawie wyników badań wyżej opisanych lub założeń teoretycznych. 

Czy znacie jakieś pojęcia odnoszące sie do pedagogiki?

- Teorie - są to wyjaśnienia złożone z twierdzeń ogólnych.

W małym stopniu pozwalają one na przewidywanie praktyki edukacyjnej. Pedagogika, jak większość nauk humanistycznych, jest w trakcie tworzenia własnych teorii.

Przedstawienie to jest bardzo ogólne, szczegóły będą pojawiać się z biegiem czasu. :)

*Desygnaty pojęć - dany obiekt określany konkretnym pojęciem np. biurko to pojęcie, desygnatem jest przedmiot odpowiadający temu pojęciu czyli biurko na którym trzymamy książki, komputer itd.